prof. UAM dr hab. Monika Grzelka
Adiunkt
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Dane kontaktowe:
Collegium Maius
ul. Fredry 10, pok. 303
61-701 Poznań
tel. 618294538
Konsultacje:
Ukończyła filologię polską na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Bada współczesny język polski, zwłaszcza jego odmiany występujące w mediach. Analizuje szczegółowo dyskurs intelektualistów. Interesuje się zmianami w rejestrach stylistycznych, sposobami osiągania atrakcyjności przekazu oraz skutecznością komunikacji. Prowadzi zajęcia z tego obszaru (konwersatoria i warsztaty: m.in. mówienie, pisanie, jak dobrze pisać, dziennikarstwo specjalistyczne, językoznawstwo współczesne, stylistykę praktyczną). Studenci w ankietach oceniają je jako „niezwykle inspirujące i rozwijające” ;-) Czasami piszą bardziej peanicznie: „To zajęcia, po których faktycznie widać, że człowiek się czegoś nauczył, czegoś, co przyda mu się na resztę życia. Pani doktor jest osobą niezwykle kompetentną, a przy tym bardzo miłą i otwartą wobec studentów. Wszystkie zajęcia były niezmiernie ciekawe i bardzo pomogły mi w rozwoju osobistym. Nie ominęłam ani jednych!”. Życzy sobie więcej takich studentów! Kieruje specjalnością dziennikarstwo i PR; jest autorką monografii, słowników i licznych artykułów. Przyjaźni się z Agnieszką Kulą, z którą wiążą ją także wspólne naukowe pasje i projekty. Dla przyjemności czyta, jeździ na rowerze. Ceni sobie spokój, poszukuje umysłu „nie-wiem” i zgłębia zen. Prywatnie - mama Michała i Witka.
Książki autorskie:
1. Przytoczenie w przekazie medialnym, Poznań 2012 (współautorka: A. Kula).
2. Pytanie dziennikarskie. Pragmatyka i retoryka, Poznań 2008.
Słowniki i leksykony:
1. Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny, red. H. Zgółkowa, Poznań 1997–2005, t.13–50 (współautorstwo).
2. Szkolny słownik ortograficzny dla klas I-III, Poznań 2001 (współautorki: B. Sobczak, H. Zgółkowa).
3. Nowy słownik gwary uczniowskiej, red. H. Zgółkowa, Wrocław 2004(współautorki: M. Kasperczak, J. Smól, H. Zgółkowa).
Redakcja czasopism:
1. „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” 2016, tom 23, nr 2 (redaktor tomu).
2. „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” (członek zespołu redakcyjnego).
3. „Forum Artis Rhetoricae” 2015, 4 (43), Licentia rhetorica (współredaktorki: A. Kula, B. Sobczak).
Książki pod redakcją:
1. Próba sił. Materiały dydaktyczne dla specjalności dziennikarskiej, Poznań 2003 (współredaktorka: K. Czarnecka).
2. Paradygmaty i dylematy. Materiały dydaktyczne dla specjalności dziennikarskiej, Poznań 2006 (współredaktorka: K. Czarnecka).
Artykuły naukowe:
1. Współczesny news telewizyjny – o dwóch kolejnych strategiach gry w informowanie. Bezstronność i wiarygodność, [w:] Współczesne media 8. Gatunki w mediach, t. 2, red. I. Hofman, D. Kępa-Figura, Lublin 2017 (współautorka: A. Kula).
2. Między przyjemnością a „sprawą” – o ludycznym wymiarze publikacji Ruchu Społeczeństwa Alternatywnego, [w:] Ludyczność w języku i kulturze, red. A. Niekrewicz, Gorzów Wielkopolski 2017, s. 19-32 (współautorka: A. Kula).
3. Daleko i blisko. Retoryka i pamięć, [w:] Powinowactwa retoryki, red. B. Sobczak, Poznań 2017, s. 83-94.
4. O wybranych operatorach treści i gatunku w telewizyjnych debatach przedwyborczych, [w:] 20 lat polskich telewizyjnych debat przedwyborczych, red. A. Budzyńska-Daca, Warszawa 2016, s. 137–151 (współautorka: A. Kula).
5. Rewolucja czy ewolucja? Przemiany polskiego newsa telewizyjnego, „Język a Kultura” 2016, tom 26, s. 209–219 (współautorka: A. Kula).
6. Współczesny news telewizyjny – o dwóch strategiach gry w informowanie. Istotność i interwencyjność, [w:] Współczesne media. Media Informacyjne, T. 2, red. I. Hofman, Danuta Kępa-Figura, Lublin 2016, s. 217–224 (współautorka: A. Kula).
7. O dialogowym pochodzeniu gatunków myślenia, „Forum Artis Rhetoricae” 2015, tom Licentia rhetorica, nr 4, s. 47-63.
8. O tkaniu z cytatów, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” 2015, tom 22, nr 2, s. 201–206.
9. Ewolucja polskiego newsa telewizyjnego i jego właściwości rodzajowych, [w:] Człowiek i kultura w komunikacji medialnej, red. M. Karwatowska, R. Litwiński, A. Siwiec, Lublin 2015, s. 89–99 (współautorka: A. Kula).
10. Rola dziedzictwa kulturowego w prasie intelektualnej, w: Dialog z tradycją. Język - komunikacja - kultura, t. 4, red. R. Dźwigoł, I. Steczko, Kraków, 2015, s. 109-118.
11. Prowokować ludzi do myślenia – o „Homku” Ruchu Społeczeństwa Alternatywnego, [w:] Dialog pokoleń w języku potocznym, w języku wsi i miasta, w literaturze, w publicystyce, w tekstach kultury, red. E. Wierzbicka-Piotrowska, Warszawa 2015, s. 449–458 (współautorka: A. Kula).
12. I kto to mówi? O cudzych słowach w mediach, „Polonistyka”, 2015, nr 529, s. 22-25 (współautorka: A. Kula).
13. Ja i pozostali… Rzecz o zaimkach osobowych (1. osoba), „Polonistyka”, 2015, nr 531, s. 22-25 (współautorka: A. Kula).
14. O badaniach nad wizualnością w prasie (preliminaria), „Polonica” 2014, tom XXXIV, nr 1, s. 279–288 (współautorka: A. Kula).
15. O języku publikacji Ruchu Społeczeństwa Alternatywnego („Homek” i druki ulotne), „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” 2014, tom 21 (41), nr 2, s. 25–39 (współautorka: A. Kula).
16. Czasowniki mówienia w informacji dziennikarskiej, [w:] Język – religia – tożsamość. W kręgu języka i tożsamości, red. E. Skorupska-Raczyńska, G. Cyran, Gorzów Wielkopolski 2013, s. 107–120 (współautorka: A. Kula).
17. Dlaczego „Bluszcz” usechł, a „Przekrój” dał się posiekać? O nadawcach i odbiorcach czasopism kulturalno-społecznych, [w:] O własnej promocji środków przekazu w Polsce – między teorią a praktyką, red. A. Jupowicz-Ginalska, Warszawa 2013, s. 75–92 (współautorka: A. Kula).
18. Na czym znają się eksperci? O niektórych funkcjach przytoczenia, [w:] Komunikacja – tradycja i innowacje, red. M. Karwatowska, A. Siwiec, Chełm 2013, s. 213–225 (współautorka: A. Kula).
19. O słowie cudzym (i własnym jako cudzym) w tekstach naukowych. Teksty Bogdana Walczaka jako źródło cytowania, [w:] Cum reverentia, gratia, amicitia... (II): Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Bogdanowi Walczakowi, red. J. Migdał, A. Piotrowska-Wojaczyk, Poznań 2013, s. 477–498 (współautorka: A. Kula).
20. O wybranych mechanizmach kondensacji treści w przekazach medialnych, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza 2013, 20 (40), z. 1, s. 9-18.
21. Retoryczny charakter polemiki, „Forum Artis Rhetoricae” 2013, tom Retoryka i emocja w sporach, nr 3 (34), s. 20-28.
22. Media publiczne w Polsce a popularyzacja wiedzy o języku polskim, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” 2012, tom 19 (39), s. 9–19 (współautorka: A. Kula).
23. Mowa niezależna w przekazie medialnym a podstawowe funkcje informacji dziennikarskiej (część 3), „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” 2012, nr 19 (39), s. 9–21 (współautorka: A. Kula).
24. Status przytoczenia w przekazie medialnym (casus wypowiedzi zwykłego człowieka), „Język a kultura”: Akty i gatunki mowy w perspektywie kulturowej 2012, nr 23, s. 211–221 (współautorka: A. Kula).
25. Kościół katolicki w „Listach do Polskiego Radia i Telewizji Polskiej (1950-1989)”, [w:] Język – religia – tożsamość, t. 6, W kręgu języka religii i wiary, red. G. Cyran, E. Skorupska-Raczyńska, Gorzów Wielkopolski 2011 (współautorka: A. Kula).
26. Mowa niezależna w przekazie medialnym a podstawowe funkcje informacji dziennikarskiej (część 1), „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” 2011, 18 (38), z. 1, s. 9–18 (współautorka: A. Kula).
27. Mowa niezależna w przekazie medialnym a podstawowe funkcje informacji dziennikarskiej (część 2), „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” 2011, 18 (38), z. 2, s. 21–34 (współautorka: A. Kula).
28. Wyodrębnianie przytoczeń w tekstach medialnych – pomiędzy normą a uzusem, [w:] Norma językowa w aspekcie teoretycznym i pragmatycznym, red. A. Piotrowicz, M. Witaszek-Samborska, K. Skibski, Poznań 2011, s. 247–255 (współautorka: A. Kula).
29. W poszukiwaniu definicji – na marginesie prasowych dyskusji wokół inteligencji i jej roli po komunizmie, [w:] Interpretacje upadku komunizmu w Polsce i w Europie Środkowo-Wschodniej (Studia i materiały poznańskiego IPN, t. XIV), red. K. Brzechczyn, Poznań 2011, s. 221-228.
30. O kształcie debaty publicznej (casus intelektualisty), „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza”, 2010, 17 (37), s. 41-52.
31. Wybrane sposoby językowej intelektualizacji rzeczywistości, [w:] Przeobrażenia w języku i komunikacji medialnej na przełomie XX i XXI wieku, red. M. Karwatowska, A. Siwiec, Chełm 2010, s. 57-65.
32. W poszukiwaniu drogi… (o nadawcach i odbiorcach czasopism religijnych), [w:] Język doświadczenia religijnego, t. II, red. G. Cyran, E. Skorupska-Raczyńska, Szczecin 2009, s. 407-416. (współautorka: A. Kula).
33. W poszukiwaniu autora. Językowa charakterystyka „portalowych” tekstów odredakcyjnych, [w:] Tekst (w) sieci, t. 1: Tekst. Język. Gatunki, red. Danuta Ulicka, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2009, s. 161-169.
34. Leksykalne wyznaczniki cech stylowych, [w:] Stylistyka a leksykologia. Związki, zależności, metody. Studia o języku i stylu artystycznym, t. IV, red. K. Maćkowiak, C. Piątkowski, Zielona Góra 2008, s. 57–63 (współautorka: A. Kula).
35. Czytelnik konsumentem – artykuł wstępny jako tekst marketingowy, [w:] Język w marketingu, red. K. Michalewski, Łódź 2008, 138-147.
36. Teksty dziennikarskie w nauczaniu języka polskiego jako obcego (na materiale podręczników), [w:] Acta Univeritatis Lodziensis. Kształcenia polonistyczne cudzoziemców 16: Teksty i podteksty w nauczaniu języka polskiego jako obcego, red. M. Witkowska-Gutkowska, B. Grochola, Łódź 2008, 107-112.
37. O autotematycznej perswazyjności w tekstach odredakcyjnych, [w:] Mechanizmy perswazji i manipulacji, red. G. Habrajska, A. Obrębska, Łódź 2007, 347-355.
38. Co nam chce powiedzieć redakcja i jak to robi? Kilka uwag o artykule wstępnym w prasie dla wymagającego czytelnika na materiale „Res Publiki Nowej”,„Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” XII (XXXIII), Poznań 2006, s. 59-69.
39. Agresja w świadomości młodzieży, [w:] Język a kultura, t. 17: Życzliwość i agresja w języku i w kulturze, red. A. Dąbrowska, A. Nowakowska, Wrocław 2006, s. 237-242.
40. Specyfika sytuacji komunikacyjnej polskiego wywiadu prasowego z obcokrajowcem, [w:] Język a kultura, t. 18: Wielokulturowość w języku, red. A. Dąbrowska, A. Burzyńska-Kamieniecka, Wrocław 2006, s. 59-67.
41. O wybranych strategiach w wywiadzie prasowym, „Media. Kultura. Komunikacja społeczna. Zeszyty Naukowe Instytutu Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej UWM” 2006, z. 2, s. 347-356.
42. Polszczyzna w sytuacjach komunikacyjnych, „Poznańskie Spotkania Językoznawcze, t. XI, red. Zdzisława Krążyńska i Zygmunt Zagórski, Poznań 2004, s. 161-171 (współautorstwo).
43. Popularyzacja wiedzy o papiestwie na przykładzie pocztu papieży A. Matyska-Hrama, [w:] Język religijny dawniej i dziś, red. S. Mikołajczak i ks. T. Więcławski, Poznań 2004, s. 442-448.
44. Kilka uwag o słownictwie pierwszych stron gazet, [w:] „Słowa, słowa, słowa”... w komunikacji językowej, red. M. Grabska, Gdańsk 2004, s. 277-282.
45. Reguły konwersacyjne Grice’a a wywiad prasowy, „Studia Językoznawcze Uniwersytetu Szczecińskiego”, Szczecin 2003, s. 285-301.
46. Gdy trzeba zabrać głos, „Polonistyka” nr 5, 2002, s. 279-283 (współautorka: B. Sobczak).
47. Popularyzacja wiedzy naukowej w wywiadzie prasowym, [w:] O trudnym łatwo, red. J. Miodek, M. Zaśko-Zielińska, Wrocław 2002, s. 128-137.
48. O nieudanych (bo nieskutecznych) pytaniach zadawanych w wywiadzie prasowym, [w:] Tekst w mediach, red. K. Michalewski, Łódź 2002, s. 327-334.
49. Relatywizm kulturowy wobec językowej kreacji świata w mediach, [w:] Moda jako problem lingwistyczny, red. K. Wojtczuk, Siedlce 2002, s. 87-99 (wspOLautorka: E. Grzelak).
50. Rośliny w szkolnym ogrodzie, czyli o nazwach roślin w gwarze uczniowskiej, [w:] Język a kultura, t. 16: Świat roślin w języku i kulturze, red. A. Dąbrowska, I. Kamińska-Szmaj, Wrocław 2001, s. 225-231.
51. Obraz ucznia w krzywym zwierciadle, „Polono–Hungarica. Nyelvészet – irodalom – történelem – kultúrtörténet”, VIII, Budapest 2000, s. 320-325.
52. Słownictwo środowisk młodzieżowych w okresie polskiej transformacji, [w:] Słownictwo współczesnej polszczyzny w okresie przemian, red. J. Mazur, Lublin 2000, s. 171-179.
53. Oddajemy głos studentom, [w:] Język polski jako przedmiot dydaktyki uniwersyteckiej, red. J. Bartmiński, M. Karwatowska, Lublin 2000, s. 283-286 (współautorka: B. Sobczak).
54. Czego chcą się uczyć studenci polonistyki?, „Polonistyka” nr 2, 1999, s. 117-119 (współautorka: B. Sobczak).
55. Nota poświęcona „Słownikowi etymologicznemu” A. Brücknera, „Polonistyka” nr 6, 1999, s. 381.
56. Nota poświęcona „Sztuce retoryki. Przewodnikowi encyklopedycznemu” M. Korolki, „Polonistyka” nr 6, 1999, s. 381.
57. Frazeologia środowiskowa w języku polskich uczniów, Materiały I Konferencji Slawistycznej ku czci profesorów P.A. Dmitriewa i G.I. Safronowa, Sankt Petersburg 1999, s. 65-68.
Projekty i granty
2014 Dialog pokoleń, nr 49691/14/A1, Narodowe Centrum Kultury, Narodowe Centrum Kultury, uczestnik konferencji.
2012 – Projekt „UAM: Unikatowy Absolwent = Możliwości. Wzrost potencjału dydaktycznego uniwersytetu im. Adama Mickiewicza poprzez proinnowacyjne kształcenie w języku angielskim, interdyscyplinarność, e-learning, inwestycje w kadry” – zdalny kurs e-learningu
2011/2012 – Projekt „Kształcenie kadry akademickiej do roli wykładowców przedmiotu Ochrona własności intelektualnej”, Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, studia podyplomowe.
2009–2012 kierownik projektu badawczego własnego (Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego): Tekst w tekście. Przytoczenie w polskim przekazie medialnym po 1989 roku; nr NN 104 010737
Ekspertyzy
2014 – ekspertyza: „Język polski w dokumentach używanych w obrocie konsumenckim (2012–2013). Instrukcje obsługi sprzętu elektronicznego”; część „Sprawozdania o stanie ochrony języka polskiego za lata 2012-2013” przedstawianego Sejmowi RP przez Przewodniczącego Rady Języka Polskiego przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk (druk nr 3849).
http://orka.sejm.gov.pl/Druki7ka.nsf/0/E6774FD8326074CFC1257EB3002A816A/%24File/3849.pdf
2009 – zespołowa ekspertyza: „Nauczanie języka polskiego w szkołach wyższych”; część „Sprawozdania o stanie ochrony języka polskiego za lata 2007-2008", przygotowanego dla Senatu RP przez Przewodniczącego Rady Języka Polskiego przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk (druk nr 4006).
http://orka.sejm.gov.pl/Druki6ka.nsf/wgdruku/4006/$file/4006.pdf
